#76: Hoe voelt een langdurige burnout? (deel 3)

In de reeks “Hoe voelt dat nou, een burnout” (zie deel 1 en deel 2) nu het derde deel. Er is best wel wat te vinden op het internet over hoe een burnout nou eigenlijk voelt. Maar slechts weinig over hoe het voelt als je burnout langdurig is, bijvoorbeeld langer dan twee jaar.

In de meeste artikelen lees ik dat mensen na zes tot twaalf maanden alweer een stuk beter zijn en zelfs al weer aan het werk gaan. Ik zit nu op twee jaar en vier maanden en fucking hel, ik zou zo dolgraag willen lezen dat ik niet de enige ben. Ik voel me nu heel anders dan in het begin of bijvoorbeeld een jaar geleden.

Abandon all hope

In het begin was ik, in vergelijking met nu, best nog wel positief gestemd. Ik wist dat ik ziek was, dat het lang zou gaan duren, en dat het verschrikkelijk rot zou voelen. Ik wist ook dat ik voorlopig niet zou kunnen werken en ook geen leuke dingen zou kunnen doen. Ik wist dat ik allerlei vervelende lichamelijke klachten zou moeten doorstaan, en dat ik aan de slag zou moeten met artsen en psychologen. Dat ik doodmoe zou zijn, ook al lag ik alleen maar op de bank met oneindige hoeveelheden thee.

Maar daarentegen wist ik ook dat er slechts één weg zou zijn: de weg omhoog, de weg naar herstel. De weg naar beter worden, langzaam, maar steeds beter. Het voelde ook wel fijn om niet te hoeven werken, geen verplichtingen te hebben, gewoon eens lekker niks doen en in de natuur fietsen, in de tuin zitten of regelmatig gezellig -maar kort- afspreken met lieve vrienden.

Alles deed er even niet meer toe; ikzelf en mijn herstel waren het belangrijkste op de wereld geworden. Het voelde verschrikkelijk ruk, maar het basisprincipe: “ik ben nu op weg naar herstel” was een stevige bodem om veel hoop en kracht uit te halen.

Nu mijn burnout de twee-en-een-half-jaar aan het naderen is, is deze basis weg. De hoop is weg. Het idee dat ik “door de juiste dingen te doen” kan herstellen, is ook weg. Het gevoel dat ik invloed heb op mijn burnout (en mezelf beter kan maken met therapieën, lichte activiteiten, mindfulness, rust, ademhalingsoefeningen, online programma’s, leuke hobby’s, in de tuin rommelen, boeken lezen, schema’s volgen, wandelen, fietsen, yoga, zwemmen, lekker kletsen met iemand, huilen, coaching, dutjes doen en gezonde dingen eten) is er niet meer.

Niets lijkt te helpen, niets lijkt een positieve invloed te hebben. De lichamelijke klachten komen en gaan, de angsten, het nerveus zijn, het trillen, het moeilijk slapen, alles blijft maar eeuwig doorzeuren. En ik heb alles al een keer geprobeerd. (Behalve bidden of andere vage, niet-wetenschappelijke zaken.)

Ik durf niks meer te ondernemen

Na meer dan twee jaar burnout heb ik het gevoel dat ik alles al eens gedaan heb. En bij alles wat ik probeer gaat het uiteindelijk fout. Als ik bijvoorbeeld dingen doe die aanvankelijk goed voelen, prettig voelen of me enigszins energie geven, dan uiteindelijk na een paar dagen of weken stort ik weer in en blijken deze maatregelen helemaal niet te helpen.

Althans, er is geen merkbare verbetering. Heb ik plezier in klusjes doen? Mooi zo! Maar na vier klusjes lig ik weer huilend en trillend op de bank omdat ik een gaatje aan het boren ben. Ik laat de klusjes dan maar weer liggen.

Gezellig af en toe kort en rustig met iemand thee drinken en kletsen? Na een paar keer knallen de angstflitsen door mijn hoofd en moet ik verdere afspraken afzeggen.

Even shoppen op een rustige dag? Ja leuk, maar mijn hoofd wil het niet. Ik krijg angsten en huilbuien. Nou, dan maar weer de komende tijd alles online bestellen.

Ook leuk, kunstschilderen als hobby. De eerste vijf schilderijtjes gaan lekker. Dan opnieuw wil mijn lichaam niks meer. Alles duizelt, ik kan de fucking Van Dyke Brown niet meer uit elkaar houden van de Alizarin Crimson en ik heb meer ergernissen dan plezier.

Misschien de computer weer eens aanzetten? Lekker mijn liefste hobby doen en creatief bezig zijn. Verdomd het lukt. Maar neeejjjjj, dat is na enige tijd tóch weer veel te zwaar voor mijn hersenen, en ik moet er weer mee stoppen.

Lezen! Ja lezen. Dat is fijn en kan je eeuwig blijven doen want er zijn oneindig veel boeken. Gelukkig, ik kan elke dag een uurtje lezen. Kut, drie hoofdstukken later vliegen alle letters door elkaar en kan ik totaal niet meer volgen wat er staat. Nou, dat kan ik dan voorlopig ook wel weer vergeten.

Dan maar weer een tijdje niks met mijn hoofd doen. Niet nadenken, niet creatief zijn, geen prikkelende dingen, maar wandelen, bewegen, in de natuur zijn. Ik ken alle paadjes in de omgeving al uit mijn hoofd en ben het soms beu, maar ja ik kan toch niet de hele dag in bed blijven liggen?

Alles wat ik doe, ook bewegen in de natuur, geeft weer duizelingen, een zwaar hoofd, huilbuien, uitputting en zó’n tergend miserabel gevoel. Malaise. Alsof ik altijd een kater heb. Elke dag. Wakker worden en uitgeput en duizelig zijn. En dan maar wéér iets nieuws verzinnen om te proberen de dag door te komen.

Maar ik kán het niet meer. Ik kan het niet meer en ik durf het niet meer. Ik durf bijna niets meer te ondernemen, want álles, letterlijk ALLES leidt uiteindelijk tot een teleurstelling en toegenomen lichamelijke klachten.

En ik heb er ook geen zin meer in. Ik ben het zat. Ik probeerde de afgelopen twee jaar ontelbaar veel dingen. Dingen binnen mijn comfort zone, buiten mijn comfort zone, dingen die ik al kende en die ik leuk vond, dingen die ik nog niet kende en leuk ben gaan vinden. Dingen die ik leerde, dingen die ik overwon. Allemaal leuk en aardig, en ik ben er ook trots op dat ik met zoveel geduld zoveel verschillende dingen heb geprobeerd. Maar het helpt niet. Alles leidt tot terugvallen. Alles leidt tot ellende. Niets lijkt positief te werken.

Masturberen?

Mensen zeggen wel eens:“maar je kan toch even lekker rustig genieten met een kopje thee in de tuin?” Nee. Dat kan niet, rot op met die thee en met die tuin. Alles wat gezonde mensen “lekker”, “rustig” en “ontspannend” vinden, is het niet voor mij. Ik ben voortdurend gespannen en gejaagd; óók met een lekker kopje thee en een lekker zonnetje.

Niets is prettig, niets is lekker ontspannend. Behalve, pardon my French, masturberen.

Als ik klaargekomen ben, ben ik 30 tot 45 minuten redelijk ontspannen. Ik voel letterlijk de spanning uit mijn lichaam wegvloeien. En daarna begint het geklooi weer van voren af aan. Ik ben dus verworden tot een aap. Een aap die zich ontspant door aan zijn pik te trekken en verder alleen maar onrustig is en niets in zijn leven kan, behalve eten en poepen.

In je eentje masturberen is geheel vrijblijvend, en je hebt er geen andere partij bij die óók geplezierd moet worden. Er zijn geen verwachtingen, geen verplichtingen, er is geen prestatiedruk. Je mag doen wat je wil, je hoeft geen voorspel, geen naspel en je mag gewoon lekker in slaap vallen.

Nu ik er over nadenk, ik heb nog nooit, nóóit ergens iets gelezen over masturberen tijdens een burnout. Terwijl het een heel fijne, kalmerende, heilzame werking heeft. Leuk hoor, al die ademhalingsoefeningen en yoga en mindfulness. “Neem eens een lekker bad met een kaarsje aan.” Fuck dat bad met dat kaarsje, ik word er nerveus van. Ik lees nergens ooit iets over lekker met jezelf spelen en dan heerlijk sloom worden. Ik raad het iedereen aan die een burnout heeft.

Ik wil zo graag…

Mensen zeggen ook wel eens:“probeer te genieten van de kleine dingen.” Ja ik ben fucking al twee jaar lang het kleine aan het waarderen. De geur van een bloem, het fijne van even met je ogen dicht op de bank neerploffen, een lekkere douche, af en toe een écht croissantje, vers van de banketbakker. Het werkt niet meer. Ik kan het niet meer opbrengen om daar maar van te blijven genieten. Genieten moet vanzelf gaan, dat kan je niet forceren.

In het begin genoot ik er nog wel van toen ik van de dokter verplicht een uur per dag de natuur in moest. Ik genoot van de duinen, het bos, de zee, het strand. Wind, sneeuw, zon, regen, warmte en kou in mijn gezicht. Allemaal dingen die ik al jaren niet had ervaren. Die kleine dingen waren fijn en mooi en prettig. Maar nu komen ze inmiddels allemaal mijn neus uit.

Ik wil nu eindelijk gewoon weer eens…

…lekker werken en skiën en op terrasjes zitten en hangen met vrienden en koffie drinken met een kano en af en toe een biertje met bruin fruit en schaatsen op de ijsbaan en uitstapjes doen en leren jodelen en dan op een Alp gaan staan en lekker lang opblijven omdat ik twintig afleveringen van iets leuks op Netflix achter elkaar aan het kijken ben en fuck it dat ik morgen moet werken, ik kijk gewoon nóg een aflevering en dan klussen in mijn huis en kijken hoeveel mijn huis waard is geworden en op Funda naar andere huizen kijken en fantaseren hoe ik daar woon met een lieve vrouw die niet zeikt en dat ik misschien wel in Zweden een huis ga kopen want daar hebben ze 6-urige werkdagen en dat ik dan Zweeds ga leren en dat ik veel geld verdien en niet meer bang hoef te zijn dat het UWV gaat miepen en dat misschien in Zwitserland wonen wel beter is want ik hou zo van rösti met braadworst en ik vind die Zweedse gehaktballetjes met ranzige cranberrysaus nou ook weer niet echt heel lekker en dat mijn buik daar dan niet dik van wordt en dat het eigenlijk trouwens helemaal niet eens uitmaakt of mijn buik dik wordt want ik ben toch al 47 dus fuck alles maar gewoon, ik ga dan genieten en lekker spelen en gek doen en hutten bouwen met de kinderen van mijn vrienden of lekker een tijdje bomen omhakken, heel veel bomen omhakken, met de hand, in een heel dik diep bos, met een grote terreinwagen omdat je er anders niet kan komen en dan helikopterpiloot worden en mensen redden die in de bergen in nood zijn geraakt omdat ze zo stom waren om alleen een korte broek en een T-shirt aan te trekken en nu bij 5 graden onder nul op een kam staan te rillen en dan de volgende dag met dynamiet gooien om lawines te veroorzaken teneinde grote lawines te voorkomen en…. nou ja, avonturen beleven dus.

Maar nee. Drie kwartier iets doen, maakt niet uit wat het is, en mijn kop gaat steevast duizelen en ik moet dan huilen en ben ik nerveus en kapot. Punt.

Ik heb elke website, elk artikel en elk boek over burnout al gelezen. Ik ben al tientallen keren naar de huisarts geweest om de status bij te houden en te kijken “wat kan ik nu nog doen?”. Ik heb therapieën gehad, medicijnen gebruikt, coaching gevolgd, hapto, fysio, yoga, shiatsu, mediteren. Ik doe alles wat de dokter, psycholoog, coach, hulplijn of het boek zegt. Ik doe alles goed, ik kan niets meer verzinnen wat ik anders of beter zou moeten aanpakken.

Zélfs een heel belangrijke valkuil, namelijk té obsessief bezig zijn met willen herstellen, die ken ik, en daarom doe ik alles zo rustig mogelijk en dus nooit meerdere boeken, coachings of therapieën tegelijk. Nee, steeds gewoon maar één ding. Maar toch… waar blijft mijn genezing? Fucking nowhere.

En wat misschien wel het allervervelendste is, is dat je niets kan plannen. Je kan niet bedenken of je over 6 weken naar die ene verjaardag zal gaan. Je kan niet aanvoelen of je in de zomer op vakantie kan gaan. Je kan niet eens plannen of je volgende week misschien iets leuks kan gaan doen. Je kan soms zelfs niet eens plannen om dezelfde dag iets te gaan doen. Je weet NOOIT of je lichaam het wel aankan.

Dit is al het derde jaar dat ik denk:“nou, nú nog niet, maar vólgend seizoen ga ik echt weer mee skiën!” en elk seizoen weer is het een teleurstelling dat ik het nog niet aankan.

Ik kan alleen maar willekeurig dingen gaan doen en dan hopen dat ik er niet van instort. En als ik ergens NIET van instort, zou het best wel eens kunnen dat ik de volgende keer dat ik hetzelfde doe, er WEL van instort.

Zo voelt een burnout dus, na twee jaar.

Mijn dokter zei:“je doet het al”, toen ik vroeg wat ik nou toch in hemelsnaam nu nog moet doen. Misschien is dat wel de oplossing. Gewoon maar wat doen, elke keer daarvan instorten, en dat net zo lang herhalen tot de burnout over is. En één maal daags masturberen als een aap, want dat is het enige dat altijd werkt.

Deel 1 van “Hoe voelt dat nou, een burnout?” vind je hier.

Deel 2 van “Hoe voelt dat nou, een burnout?” vind je hier.

Volgende keer

Volgende keer ga ik weer naar de huisarts omdat mijn spanning en nervositeit toenemen.

Reageren? Dat kan via Instagram.