#289: Een jaar lang zonder antidepressiva

In 2022 bouwde ik mijn antidepressiva af. Ik gebruikte een jaar of vijftien al Venlafaxine, naar aanleiding van mijn eerste burnout, heel lang geleden, waar ik last kreeg van angsten. Destijds was ik al twee jaar uit de running, en mijn werkgever wilde een ontslagprocedure gaan starten als ik niet terugkwam.

Ten einde raad kreeg ik het middel van de huisarts, ergens in 2006. Mijn gevoel, dat ik dankzij therapie nou eindelijk eens kon voelen, werd minder. Ik kreeg seksuele stoornissen: klaarkomen was bijna niet meer mogelijk. Ook werd ik dik, vooral in mijn gezicht. Maar ja, de angsten waren wel weg, dus ik kon weer gaan werken.

Antidepressiva opbouwen

Het duurde wel zes maanden voordat het middel begon te “werken”, hoewel de bijwerkingen meteen al in de eerste week verschenen. Ik begon op de laagste dosis en elke zes weken ging ik naar de dokter om te vertellen dat het niet hielp, en dan hoogde hij de dosis op. Pas op de hoogste dosis (225 mg) ging het beter met me. Ik was toen zes maanden verder.

Maar ging het beter met me dankzij de Venlafaxine? Achteraf denk ik van niet. Als je zes maanden wacht met een burnout gaat het sowieso al beter met je. Het is wat mij betreft niet direct aantoonbaar dat het beter met me ging dankzij het middel.

In de jaren erna werkte ik weer en ging ik elke twee jaar naar de huisarts om te vragen om een dosisverlaging. Ik wilde van het middel af. Ik zakte tijdens die jaren van 225 naar 150 naar 75 naar 37,5 mg Venlafaxine. Dat ging allemaal prima. Ik merkte geen enkele verandering in de bijwerkingen en/of klachten, wat voor mij opnieuw aantoonde dat het middel eigenlijk helemaal niets voor me deed.

En bij de laagste dosis ging het fout. Ik deed meerdere pogingen om deze af te bouwen, maar deze mislukten allemaal. Het stoppen met antidepressiva bleek onmogelijk. Ik kreeg zulke ernstige verschijnselen in mijn hoofd / hersenen dat ik niet verder durfde te verlagen.

Zo’n vijf jaar lang bleef ik rondlopen met de bijwerkingen, omdat het laatste stuk afbouwen onmogelijk leek. Ik dacht dat mijn lichaam het middel gewoon nodig had, en veel (huis)artsen zien de onttrekkingsverschijnselen ook als teken dat je niet moet stoppen. Pas later zou blijken dat deze verschrikkelijke effecten gewoon door de onttrekking van het middel zelf worden veroorzaakt.

Ik ontdekte steeds meer artikelen en websites waarin werd beschreven hoe antidepressiva moeten worden afgebouwd, en dat de afbouwverschijnselen helemaal niet hoeven te betekenen dat je oorspronkelijke klachten weer terug zullen komen. Eindelijk in 2022 nam ik de stap om op eigen houtje te gaan afbouwen, na veel te hebben gelezen over langzaam afbouwen, capsules openmaken, korrels tellen, en steeds even wachten na elke verlaging.

Er zijn nauwelijks artsen die hierbij begeleiding bieden; de meesten zeggen dat je gewoon kan stoppen, wat absoluut niet waar is. Ik voelde me verlaten door de medische sector, en dus ging ik zelf maar klooien. Fabrikanten en de meeste artsen vinden dat een slecht idee, maar ja je moet toch wat. Verzekeraars vergoeden de speciale doseringen om af te bouwen niet, en ik had geen geld om dat zelf te betalen.

In een 28-delige blog serie (beginnend bij deel 1 hier) bouwde ik de Venlafaxine af en was ik drie keer in de hel. Ik gaf het bijna op. Na elke dosisverlaging, hoe klein ook, kreeg ik verschrikkelijke lichamelijke effecten. Schokken in de hersenen, in spieren en organen. Duizelingen die zó erg waren dat ik niet kon lopen, zitten of liggen. Angst- en zweetaanvallen, rampzalige nachten. Twijfel en gevoelens van “ik ga dood”. Het was een puinhoop, maar het lukte uiteindelijk wel.

Nooit meer antidepressiva

Ik heb na de afbouw besloten om nooit meer antidepressiva te gebruiken, zeker niet voor burnoutverschijnselen. Het heeft vijftien jaar mijn seksuele plezier ontnomen, het heeft mijn burnout niet opgelost, en heeft mijn tweede burnout mijns inziens zelfs veroorzaakt omdat ik niet meer kon aanvoelen hoe het met me ging.

Antidepressiva genezen burnout niet, en kunnen het probleem zelfs groter maken. Het onderdrukken van angst- en uitputtingsverschijnselen zorgt er niet voor dat de angst en uitputting écht weggaan. Rusten, ontprikkelen en slapen wél.

Nadat ik afgebouwd was heb ik nog maandenlang af en toe rare flitsen in mijn hersenen gehad en soms (doods)angsten. Maar ik was nog steeds behoorlijk uitgeput en kwam in een terugval terecht van mijn burnout. Pas toen ik begon met belachelijk veel rusten, ontprikkelen en slapen, werd alles beter.

In mijn agenda noteerde ik de datum van de laatste dosis. Het is nu een jaar later, en ik merk nog steeds verbeteringen. Hoewel de seksuele stoornissen vrij snel verdwenen na de laatste dosis, merk ik nu nog steeds dat ik langzaam méér gevoel krijg.

Ook mijn emoties zijn volop terug. Ik kan overal om huilen en lachen en dat is fantastisch. Ik leef weer, ik ben weer mezelf. Beter dan mezelf, want ik heb in al die jaren ook nog veel therapie gehad, wat erg goed voor me was. Ik ben veel leuker en vind mezelf veel leuker. Ik durf met iedereen grapjes te maken, van jong tot oud, en met vreemden in de supermarkt of op straat.

Dit alles ligt vast niet allemaal aan het feit dat mijn hersenen nu helemaal zijn afgewend van de Venlafaxine, maar een andere verklaring kan ik niet bedenken. Ik ben weer terug bij het gevoel van vóórdat ik voor de eerste keer een dosis Venlafaxine innam.

Oproep aan alle behandelaars in Nederland

Ik zou graag alle behandelaars in Nederland, die zich bezighouden met burnout, willen oproepen om op te houden met het voorschrijven van antidepressiva en Venlafaxine in het bijzonder. Bij (ernstige) psychiatrische problemen is het vast een nuttig middel, maar bij stress / onrust / overspanning / burnout dienen antidepressiva GEEN OPTIE TE ZIJN.

Een patiënt kan zich met antidepressiva wat beter voelen, maar iets dat beter VOELT betekent nog niet dat het beter GAAT. Antidepressiva bij burnout is uitsluitend symptoombestrijding. Zonder het nemen van daadwerkelijk genezende maatregelen zoals meer rust en slaap, ontprikkeling, het wegnemen van stressfactoren, en het behandelen van trauma, gaat een burnout NIET OVER.

Patiënten die van antidepressiva af willen krijgen vaak te horen “er mist gewoon een stofje in je hersenen” en “je kan dit gewoon de rest van je leven gebruiken” in plaats van geholpen te worden. De eerste tekst is al lang onderuit gehaald door recente wetenschappelijke inzichten, en het tweede is nog maar de vraag. In plaats van de patiënt “gerust te stellen”, hanteer op zijn minst het multidisciplinaire document voor afbouwen SSRI’s en SNRI’s van de KNMP, en wees alert op het feit dat de afbouwschema’s die daar in staan eigenlijk nog minstens twee keer zo langzaam zouden moeten gaan.

Mijn eigen huisarts zei “je hersenen vinden serotonine lekker” toen ik opnieuw vertelde dat ik van de antidepressiva af wilde. Dat is geen patiënten helpen, dat is iemand aan de medicatie houden terwijl men aangeeft er vanaf te willen.

Ik ben blij dat ik nu een jaar lang van de antidepressiva af ben. Gaat mijn chronische burnout nou over? Misschien. Het gaat in elk geval niet slechter en ik zit langzaam in de lift. De antidepressiva hebben in elk geval al mijn hele leven geen enkel positief effect gehad.

Volgende keer

Volgende keer: mijn slaapritme wordt weer normaal.

Bekijk reacties op deze blogpost of reageer zelf via Instagram.