#300: Zeven jaar burnout: dit is waarom het al zo lang duurt

Blogpost 300. Nooit gedacht dat ik zo ver zou komen. Voor wie nieuw is hier: ik zit nu zeven jaar in mijn burnout. Dit lijkt belachelijk, overdreven en onwaar, maar het is echt zo. Het is ook verklaarbaar en goed te begrijpen.

Mijn hele leven lang kamp ik al met oververmoeidheid. Sinds mijn studietijd viel ik al twee keer per jaar uit met griep die altijd wel vier tot zes weken duurde. Daarna was ik moe, moe, moe. Ik ging ongeveer elk jaar naar de huisarts omdat ik vaak zo moe was maar er kwam nooit iets uit. Ik heb zelfs hersenscans laten maken (MRI, EEG) maar er was nooit iets te vinden.

Uiteraard heb ik de laatste jaren ook alles laten testen wat er maar te verzinnen is, inclusief AD(H)D, autisme, hooggevoeligheid, en alle lichamelijke zaken in het bloed, hart, longen, etc. maar ook daar is nooit iets uitgekomen. Ik heb zelfs geen CVS.

In mijn werkende leven werd ik elke vier tot zes maanden ziek, grieperig en daarna weer langdurig moe. Van 2002-2006 zat ik ook in een burnout waarbij ik niet echt gespannen was, maar alleen maar moe en uitgeput.

En dan mijn huidige burnout: in de eerste twee jaar was er géén sprake van herstel en werd het probleem alleen maar erger. Dit kwam doordat mijn lichaam totaal niet kon kalmeren omdat ik zoveel stressfactoren in mijn leven had. Gedoe met de werkgever, oorlog met het UWV, mijn vader overleed, ik kreeg een vriendin maar dat ging ook weer uit. Ik raakte al mijn spaargeld kwijt. Ik deed allerlei therapieën en behandelingen en probeerde te vechten (wat een slecht idee is bij burnout). Kortom: er was totaal geen rust ook al werkte ik niet eens. Pas aan het einde van die periode stopte mijn lichaam eindelijk met trillen. Ik heb dag en nacht non-stop getrild in die eerste twee jaar.

Waarom duurt het zo lang?

In het derde en vierde jaar begon alles wat te zakken. Ik raakte gewend aan de burnout, accepteerde dat ik niet meer kon werken, was in therapie om allerlei trauma te verwerken en kon langzaam beginnen met herstellen. Maar mijn geld was nu helemaal op en ik kon mijn huis niet meer betalen. Ik was constant bezig met bezuinigingen en moest uiteindelijk verhuizen. Ik kocht van de overwaarde van mijn huis een klein huisje in Friesland. Ik betaalde het in één keer af zodat ik geen hypotheek meer heb.

In het vijfde en zesde jaar was ik aan het klussen in mijn nieuwe vrijstaande huisje in Friesland, ver weg van Haarlem waar ik vandaan kwam. Heerlijk, geen stampende bovenburen meer en niet de hele dag brommers, rolkoffers en bussen in de straat. Langzaam maar zeker werd alles weer normaal. Ik leerde mensen kennen en ontdekte mijn weg in Friesland.

Verhuizen is enorm zwaar (ook als je geen burnout hebt) en het kostte mij een jaar om te wennen op mijn nieuwe plek. Ondertussen bouwde ik mijn antidepressiva af want ik was ervan overtuigd dat die een negatief effect hadden op mijn herstel. Hier was ik een half jaar mee bezig en ik ging door een hel vanwege de afbouwverschijnselen. Alle therapie was ondertussen voltooid, ik heb geen enkele last meer van trauma, verdriet, en wat dies meer zij; ik heb mijn hele leven verwerkt en ben klaar,

In het zevende jaar kwam er langzaam verder herstel. De lichamelijke klachten (afgezien van het hoofd) werden stapje voor stapje minder. De onttrekkingsverschijnselen van de antidepressiva verdwenen langzaam. Mijn lichaam is nu helemaal hersteld en ik kom zelfs niet meer zo snel in een gespannen toestand terecht. Bij de minste of geringste belasting stond ik altijd meteen weer in de “AAN” stand en die ging niet meer “UIT”. Pas in het afgelopen jaar begon ik te merken dat stressvolle situaties (maar ook leuke activiteiten) EINDELIJK niet meer direct zouden leiden tot spanningen, stress, slecht slapen e.d.

Ik word nu juist enorm moe van belasting, in plaats van dat de spanning meteen omhoog gaat, en dat is een flinke verbetering.

In de laatste jaren kreeg ik steeds meer het inzicht dat vechten tegen burnout niet werkt, en dat het willen volgen van allerlei behandelingen en therapieën voor mij nog nooit heeft geholpen. Je kan beter gaan niksen, rusten, nog een keer niksen, jezelf met rust laten, veel plat gaan liggen met de ogen dicht, en dan daarna nog een keer extra niksen. Ik ontdekte de OR-methode van Fleming, en vond nu EINDELIJK eens iets dat merkbaar werkt en verbeteringen oplevert.

Ik ontdekte dat een goede energiehuishouding, rust en slaap essentieel zijn, niet alleen om burnout te herstellen maar ook gewoon als je gezond bent. Niemand heeft mij ooit verteld hoe rust en slaap werkt, wat écht rusten is en wat je lichaam gaat doen als je onvoldoende rust neemt. Niemand heeft me ooit verteld dat je uitgeput kan zijn zonder dat te merken. Niemand heeft me ooit verteld dat je meerdere malen per dag moet uitrusten. En dat slapen iets héél anders is dan uitrusten. Niemand heeft me ooit verteld dat burnout een uitputtingssyndroom is en géén psychische aandoening.

Na alle fysio, hapto, shiatsu, mindfulness, meditatie, yoga, ademhalingsoefeningen, bewegingsoefeningen, duizenden hints en tips, talloze boeken, artikelen en tijdschriften, gesprekken met artsen, psychologen, coaches kwam ik er achter dat er doorgaans gehamerd wordt op activatie, reïntegratie en “vooral niet niks gaan doen”. Dit terwijl deactiveren, ontprikkelen, het verminderen van verantwoordelijkheden en verplichtingen en het aanbrengen van rust- en slaapmanagement in mijn geval nou juist de enige manier is om het probleem daadwerkelijk op te lossen.

Pauzes

Helemaal streven naar stilstand en absolute verveling is daarbij een belangrijk onderdeel. Dat klinkt overdreven, maar voor iemand die al zijn hele leven in de turbo-stand heeft gestaan en niet weet wat écht rusten is, moet je dat er écht zo dik bovenop leggen.

Ik moest leren om pauzes te nemen want ik wist niet hoe dat moest. Letterlijk na élke activiteit een pauze nemen: met de ogen dicht tien minuten op de stoel zitten, zonder muziek, zonder andere mensen, zonder telefoon of TV. Een échte pauze dus, en niet een “op je telefoon kijken en eten en kletsen” pauze. Mijn hersenen met rust laten, de stilte aangaan.

Ga ik een broodje eten, foldertje doorbladeren of op de bank TV kijken dan blijft mijn lichaam “aan” staan en rust ik dus niet. Ik moet écht helemaal niets doen, in stilte, en dan pas merk ik dat er soms kalmte komt. Een gewone koffie- of lunchpauze (toen ik nog werkte) heeft dus nog nooit een rustend effect opgeleverd, en ‘s avonds uren na het avondeten kwam ik pas eindelijk een beetje tot kalmte.

Onrust -en dus slechte recuperatie van inspanningen- voert de bovenhand in mijn lichaam, al mijn hele leven lang. Ben ik bij een fysio, massagetherapeut of andere behandelaar dan ben ik nooit kalm en de behandeling werkt ook niet kalmerend. Zelden kwam ik heerlijk relaxt uit een massage, meestal kwam ik er méér gespannen uit. Ook mediteren met een app en yoga doen (in een klasje of met een video) zorgen ervoor dat ik nerveus wordt in plaats van ontspannen. Huiswerkoefeningen zetten mij ook “aan”, ook al zijn het ontspanningsoefeningen.

Langzaam kwam ik er achter dat ik bijna nergens ontspannen van word maar wel héél makkelijk gespannen of nerveus word. Ik moet dus het niets doen, kalmeren, in stilte zijn, en rustig aan doen tot een kunst verheffen en dán gaat mijn lichaam pas meewerken.

Dit langzame leven met weinig doen en veel pauzes is in directe tegenspraak met wat mijn zenuwstelsel eigenlijk wil: ik heb voortdurend de neiging om méér te doen, minder te niksen en dóór te gaan. Doorwerken, blijven prikkelen, blijven scrollen op de telefoon, muziek of TV aan. Vliegen naar de supermarkt, kletsen en appen met mensen, administratie doen en mailtjes behandelen, stofzuigen en Netflix kijken, post openmaken en dingen bestellen, autowassen en onkruid wieden, theeleuten en gezellig doen.

Ik moet dus een complete gedragsverandering ondergaan, en ik val hardnekkig telkens weer terug in mijn oude gedrag. Dit kost maanden, misschien wel jaren, waarbij ik steeds weer terugval. Omdat psychologen inmiddels ook al niet meer tot een diagnose komen bij mij (ik heb immers niks) moet ik dat ook nog eens allemaal zelf doen en ik heb geen geld meer om zelf nog wat coaching o.i.d. te proberen.

Maar eindelijk zit ik nu in de échte lift omhoog. Deze lift gaat wel langzaam en stopt heel lang op elke etage. En af en toe drukt één of andere klootzak (ikzelf) op een ander knopje en gaan we weer een etage omlaag.

Het herstel gaat in stappen van zes maanden. Ik kan dus niet per dag of per week kijken of het beter of slechter met me gaat. Het heeft geen zin om per dag lijstjes bij te houden van hoe ik me voel; pas na zes maanden kan ik zien of de afgelopen zes maanden beter of slechter gingen.

Ouder worden

Ondertussen word ik steeds ouder. Ik ben nu bijna 52. Toen ik begon was ik 45. Dat was nog jong en ik wilde nog alle kanten op. Nu voel ik me oud en ben ik bang dat ik nooit meer op vakantie kan en nooit meer kan daten.

Dat ik nooit meer kan werken boeit mij gelukkig niets; voor mij NOOIT MEER de ratrace, NOOIT MEER rennen en vliegen. NOOIT MEER iets “omdat het moet voor mijn werk”. NOOIT MEER zeurende bazen (in loondienst), zeurende klanten (als ZZP’er), of zeurende mede-oprichters (als directeur).

Ik zal tevreden zijn en mezelf voor 100% hersteld verklaren als ik twee per jaar op een berg kan staan om te wandelen of te skiën. Dat is alles wat ik wil. Werken hoef ik niet, een vrouw hoef ik niet per sé, geld en mooie spullen ook niet. Als ik daarnaast regelmatig naar mijn vrienden rondom Haarlem kan gaan en hun kinderen een knuffel kan geven, dan ben ik tevreden.

Mijn hoofd doet het helaas nog steeds niet en ik heb veel last van duizelingen, oorsuizen, een rothoofd, een zwaar hoofd, een vierkant hoofd, een strakke band om het hoofd en een klotehoofd. Maar de rest van mijn lichaam is prima hersteld, de uitputting is eindelijk langzaam aan het verdwijnen en de overspanning is definitief voorbij.

Ik merk dat ik ook steeds minder heb om over te bloggen. Dat is dus héél goed nieuws, want het betekent dat alles steeds makkelijker gaat, de burnout steeds minder invloed heeft op mijn leven, en dat langzaam alles terugkeert naar normaal, ondanks de resterende klachten.

Met volle moed ga ik dus verder met mijn herstel. Langzaam. Zo langzaam. Maar het is nog steeds mogelijk, en dat geeft een goed gevoel.

Volgende keer

Volgende keer: de oorlog met het UWV is voorbij.

Bekijk reacties op deze blogpost of reageer zelf via Instagram.