#315: Toen ik voor het laatst in mijn leven ontspannen was

Het is half februari 2024 en ik zit midden in een nieuwe terugval. Die heb ik gekregen omdat ik mezelf veel te veel belast heb. Dat is voor een groot deel mijn eigen schuld, maar voor een deel niet. Ja, ik deed te veel computerwerk en was druk doende met andere activiteiten zonder genoeg pauzes te nemen maar ik kon niet goed aanvoelen dat het te veel was. Ik merk het altijd pas als het te laat is, wat al mijn hele leven een probleem is.

Ik heb wel ontdekt dat ik vaak vanuit onrust handel. Als ik onrustig ben, of “aan sta”, voel ik geen moeheid en mijn rottige hoofd voel ik dan ook vrijwel niet. Ik ga dan enthousiast dingen doen zoals computeren, kletsen met de buren, de auto wassen, internetten, TV kijken, of het Friese landschap bekijken. Dat is allemaal leuk om te doen en geeft me het gevoel dat ik gewoon leef. Je moet toch “leuke dingen doen” als je een burnout hebt? Dat is toch altijd het advies?

Maar omdat ik dan nooit meer “uit” ga ben ik ook nooit meer rustig en kan ik ook nooit uitrusten. En dus raakt mijn energie op. En dus kom ik steeds weer in een terugval terecht waarbij mijn hele burnout opnieuw lijkt te beginnen.

Slaapproblemen

Door mijn meest recente crash heb ik slaapproblemen en angstaanvallen in de nachten. Het is dus niet zomaar even een klein achteruitgangetje, het is een flinke ramp. Één nacht is het zelfs zó erg dat ik van 02:00 tot 06:00 voortdurend angstaanvallen heb. Het voelt alsof ik dood ga. Ik heb dit nog nooit zo erg gehad. Ik schrijf zelfs snel een briefje met de telefoonnummers van mijn zus en mijn beste vriendin erop. Daarbij schrijf ik:“Als er iets met mij gebeurt, neem contact op met…”. Het is een heel eng briefje. Mijn nacht is doodeng en ik ben doodsbang. Ik leg het briefje op de keukentafel.

De nachten daarna zijn makkelijker alhoewel ik uren en uren lang wakker lig. Gelukkig voel ik me niet gespannen en merk ik soms een hele rare diepe ontspanning en rust. Soms niet, en dan heb ik de hele nacht een rothoofd. Na enkele dagen slaap ik beter en verdwijnen de angstverschijnselen vanzelf weer. Dat is heel mooi en bevestigt voor mij ook dat er geen sprake is van een angststoornis. Rusten en slapen helpt dus! Een week later kan ik al weer lachen om mijn enge briefje en gooi ik het weg.

Overdag ga ik volledig niks doen, ik heb besloten om minstens zes maanden de computer en iPad uit te laten staan (zie ook blog #312) en ik ga full-time de OR-methode van Fleming doen: elke 2 uur een kwartier liggen met de ogen dicht.

Vanwege het wanhopige gevoel dat ik echt nooit meer beter zal worden ga ik mijn blog even doorbladeren om te kijken of ik wat positiefs kan vinden. Ik ben al zeven jaar bezig en hoewel deze lange doorlooptijd best verklaarbaar is voelt het alsof er geen vooruitgang meer is. Dat ik misschien helemaal niet herstel. Dat dit het eindstation is en dat er geen verdere verbetering mogelijk is.

Gelukkig heb ik blogposts over drie jaar burnout, vier jaar burnout, vijf jaar burnout, zes jaar burnout en zeven jaar burnout. Hierin kan ik zien dat de strekking ongeveer altijd hetzelfde is: ik voel me beter, ga mezelf dan te veel belasten (soms uit eigen enthousiasme, soms omdat er dingen gebeuren waar ik niks aan kan doen), en val dan weer terug. Maar de terugvallen komen steeds minder vaak en zijn steeds wat minder heftig. Ook zie ik dat de lichamelijke klachten steeds minder erg worden en minder lang duren. Dat is dus vooruitgang!

Zelfs mijn aanhoudende rothoofd is steeds ietsjes minder rot. Dat is erg mooi om te zien want ik denk altijd maar dat dit hoofd, dat aanvoelt als een blok beton, nooit meer over gaat. Maar toch is er dus steeds een beetje verbetering. Er is nog hoop. Het kan écht!

Ook is het mooi om te lezen dat mijn spanning steeds verder daalt. Ik voel me nu zelfs vaak ontspannen in mijn lichaam, wat in eerdere jaren echt nog niet het geval was. En ik kan mezelf veel langer belasten voordat ik instort. Zo was mijn voorlaatste terugval een jaar geleden. Ik heb dus nu bijna een heel jaar zonder terugvallen overleefd, terwijl ik in het eerste en tweede jaar minstens één keer PER MAAND helemaal terugviel.

Volhouden dus

Dit betekent overigens niet dat ik me goed voel. In dit jaar met weinig terugval heb ik altijd nog een flink rothoofd gehad en ben ik voortdurend doodmoe geweest. Ik doe nog steeds van alles verkeerd; ik belast mezelf veel te veel en geef mezelf niet vaak de kans om écht te herstellen.

Maar als ik de vooruitgang lees kan ik zien dat ik moet volhouden. Ik ga er komen! Ik weet het bijna wel zeker. Niet dat ik ooit weer kan werken maar dat hoeft ook niet. Als ik me maar niet meer zo kapot voel steeds en als ik maar enigszins iets kan doen dan ben ik erg blij.

Wat ik ook steeds uit het oog verlies, is de “wetenschap” dat een burnout meestal net zo lang duurt als de opbouw is geweest. Heb je jezelf een jaar lang overbelast, dan duurt je burnout óók een jaar. Ik schrijf “wetenschap” tussen aanhalingstekens want volgens mij is het niet echt bewezen dat dit zo is. Maar het is wel een soort algehele stelregel. Dus ik ga eens terugdenken in mijn leven. Hoe lang is mijn burnout opgebouwd? Hoe lang is mijn overbelasting geweest? Ik denk terug naar wanneer ik voor het laatst ontspannen en gezond was.

Ontspannen en gezond

Ergens rond 2010 werkte ik voor mezelf en zat ik op een kantoor met een vriend in een prachtig pand aan het Kenaupark in Haarlem. Ik werkte van 10:00 tot 15:00 en woonde om de hoek. In die tijd was ik kalm, rustig en vrolijk aan het werk. Ik had geen spanning en was niet moe. Ik genoot van het werken. Dat was voor het laatst dat alles goed ging.

En dan: van 2012-2015 werkte ik in een eigen bedrijf waar ik zeer veel stress had vanwege een medeoprichtster die mij zwaar onder druk zette. Ze dwong mij om ’s avonds bij bijeenkomsten te zijn ook al hadden we afgesproken dat ik niet in de avonden zou werken. Ze vond van zichzelf dat ze 80 uur per week werkte (ze telde TV kijken en tegelijkertijd op internet wat dingetjes opzoeken ook als “werken”, evenals uit eten gaan en dan over je werk praten). Die 80 uur ging ik uiteraard niet doen en ik was verstandig genoeg om een harde met haar afspraak te maken dat ik niet meer dan 40 uur zou werken. Maar ja, probeer dat maar eens vol te houden met iemand die oogkleppen op heeft en dus van alles inplant buiten de werktijden van anderen. Het verliep stroef.

Ook gaf zij mij de schuld van alles wat fout ging (en zichzelf de complimenten voor alles wat goed ging), ze schoffeerde mij enkele keren en uiteindelijk trok ik mezelf dan maar terug als directeur omdat ze mijn adviezen en meningen letterlijk altijd onder de tafel schoof en kennelijk alles zelf wilde doen. Daarna nam ze me in dienst omdat ik onmisbaar was, ontsloeg ze me weer omdat het geld opraakte en vroeg ze vervolgens of ik gratis verder wilde blijven werken. Je kunt je voorstellen dat dit een enorm zware tijd voor mij is geweest, hoewel ik een leuk team van mensen leidde en ook erg veel lol had. Ik had veel geleerd, maar het was wel uitputtend.

In diezelfde periode overleed ook mijn moeder na een lange periode van angst en onzekerheid. Nadat dit alles achter de rug was nam ik vier maanden vrij. Helaas was ik in die tijd steeds aanhoudend nerveus; het uitrusten hielp niet. Dit had een signaal moeten zijn dat ik de verkeerde kant op ging, maar mijn geld raakte op dus ik zocht een nieuwe baan, en daar begon mijn blog. Dat was nóg meer stress en op dat moment had ik al geen energiereserves meer en was ik dus al redelijk gespannen. Niet een goed startpunt voor een nieuwe baan, waarbij ik het grootste deel van de dag nog in de file stond ook. Mijn vader werd bovendien dement en overleed, mijn baas was chaotisch en verschoof mijn vakantie drie keer, en ik stortte uiteindelijk compleet in en kon niks meer.

We kunnen dus stellen dat zo ongeveer vanaf 2012 de spanning en uitputting bij mij begon. Dat was de opbouw van mijn burnout, die eind 2017 toesloeg. Bijna zes jaar opbouwtijd dus. Ik kan dus wel verwachten dat mijn burnout zes jaar duurt.

Dat ik nou al over de zeven jaar heen ben is verklaarbaar: de eerste twee jaar heb ik verspeeld vanwege aanhoudende stress. Ik kón totaal niet kalmeren in die eerste 24 maanden. Het herstellen begon daarna pas. Dus laten we zeggen dat ik acht jaar nodig zal hebben. Nog 1 jaar te gaan dus. Een burnout verandert zaken in het brein en het zenuwstelsel. Om deze veranderingen om te keren heb je minstens zo veel tijd nodig, zo schijnt het. Hoe dan ook, misschien reken ik mezelf rijk en probeer ik mezelf nu een beetje op te peppen door een positieve draai aan het verhaal te geven die helemaal niet waar is, maar ik doe mijn best.

Ergens in 2012 was ik dus voor het laatst ontspannen en leidde ik een kalm, prettig leven. Een burnout is niet zomaar iets; het is bij mij een evolutionele opbouw geweest van ernstige spanning en diepe uitputting. Deze kan ook niet zo maar even worden omgekeerd.

Volgende keer

Volgende keer: wat ik allemaal niet wist en nu wel.

Heb je zelf soortgelijke ervaringen of juist andere? Reageer op Instagram of Threads.