#104: Burnout en het Coronavirus

Normaal gesproken loopt mijn blog ongeveer 4-6 maanden achter op de werkelijkheid. We springen voor deze keer van november 2019 naar maart 2020.

Het is 22 maart. Ik zit op de bank. Het Coronavirus vliegt de wereld over, terwijl er bijna geen vliegtuigen meer vliegen. Trump is weer eens aan het liegen, en Mark Rutte presenteert af en toe nieuwe maatregelen om de verspreiding van het virus in te dammen.

Ik voel me best wel okee. Ik ben de laatste weken weer wat op de computer aan het werken. Mijn oude beroep is het maken van apps voor de iPhone en de iPad, en ik heb een aantal “hobby-apps” waaraan ik kan werken. Het is heel leuk om te doen maar mijn hersenen kunnen er eigenlijk niet tegen. Dus het is een beetje schipperen. Buiten wandelen, computeren, rusten. Tussendoor eten. Veel slapen. Het vaste burnout-ritme waaraan ik nu inmiddels wel aan gewend ben.

Quarantaine en lockdown

In veel landen moeten mensen verplicht in quarantaine en er zijn “lockdowns” waarbij niemand meer naar buiten mag. In Nederland mogen we nog wel van alles, hoewel de scholen dicht zijn en bijna iedereen thuis is of thuis werkt. Het is lekker rustig in de stad. Een beetje vreemd, zo leeg in het centrum van Haarlem waar ik woon. Na de bewoners en de toeristen zijn nu ook de daklozen verdwenen. Zelfs mijn lieve Italiaanse bovenburen, die mega-sociaal zijn en normaal gesproken ELKE DAG visite hebben -en die ik regelmatig knuffel- doen het rustig aan en ze houden afstand.

Als ik wél ergens mensen zie lopen, dan lopen ze met een grote boog om elkaar heen. Het komt vreemd en onvriendelijk over. Maar het moet. We moeten allemaal 1,5 meter afstand houden, dus ik doe dat ook. Het gaat mij prima af, want door mijn burnout ben ik toch al drie-en-een-half jaar gewend om aan social distancing te doen.

Ik heb daar dus gelukkig geen moeite mee. Ook niet met quarantaine (als je ziekteverschijnselen hebt moet je thuis blijven en alle contacten vermijden). Ik ga alleen maar naar buiten om te wandelen, één keer per dag, in mijn eentje. En twee keer per week naar de Albert Heijn. Daar reken ik zelf af bij de zelf-scan kassa. Ik betaal contactloos en ik spreek verder niemand. Dus hoera voor mijn burnout, ik kan dit makkelijk!

De meeste van mijn vrienden spreek ik ook al wat vaker via WhatsApp en FaceTime in plaats van naar ze toe te gaan. En dus, ondanks alle spannende berichten in het nieuws verandert er niet zo veel voor mij. Voor mijn vrienden daarentegen is het nu wel andere koek. Zij zitten opeens thuis met de kinderen. Zij maken zich zorgen om hun werk en hun inkomen. Ik heb dat “gelukkig” allemaal al gehad. Ik ben mijn baan al kwijt, ik heb al minder geld, ik heb al een hoop verloren in mijn leven door mijn burnout. Wat dat betreft denk ik dat ik dus best wel aardig ben voorbereid op de Coronacrisis.

Symptomen

Wat me opvalt is dat ik me soms schaam om buiten te zijn, in het bos te wandelen of in de duinen. Ik twijfel dan of ik wel mag zijn waar ik ben. Ik merk ook dat ik veel om me heen kijk, bang dat er een hardloper of sportfietser langs zal komen die nèt op het verkeerde moment spuugt. Bah, dat vind ik normaal al zo ranzig, maar nu ben ik er zelfs een beetje bang voor.

Zodra ik een bekende tegenkom ontstaat er een awkward moment. Ik mag diegene geen hand geven. Ik mag diegene niet omhelzen. Is het gevaarlijk als ik het bijbehorende kind een aai over zijn bol geef? Hè shit. Nou ja, het moet maar even zo. Als we er ons allemaal aan houden dan komt het vanzelf goed.

Waar ik wel wat angsten van krijg, en soms zelfs onwel van word, is als het over symptomen gaat. De symptomen van Covid-19. Als je je ziek voelt, een hoest of kuch hebt, moe bent, koorts hebt, ademhalen moeilijk gaat of als je verkouden of grieperig bent, dan moet je thuis blijven want je zou zo maar Covid-19 kunnen hebben.

Maar door mijn burnout heb ik al jarenlang regelmatig een ziekig gevoel. Ik ben ALTIJD moe. Ik heb ALTIJD wel een kuchje. Ik ben ALTIJD buiten adem en ik voel heel vaak druk op de borst of mijn longen. Ik heb HEEL VAAK een koud of koortsachtig gevoel. Zou ik het toch wél hebben? Moet ik me eens melden bij de huisarts? Of is dit nou gewoon weer mijn burnout die moeilijk doet?

Zodra ik een droog hoestje heb of een kriebel in mijn keel dan zit ik hoestend in mijn stoel en ben ik bang. Bang dat ik het Coronavirus te pakken heb. Ik wil niet hoesten. Als ik buiten adem ben van een kleine inspanning zoals de vaatwasser uitruimen dan ben ik ook bang. Ik zal een ziekte in mijn longen niet overleven. Ik wil geen ziekte in mijn longen. Als ik lees dat het hebben van koorts ongelooflijk veel energie kost, alsof je non-stop aan het traplopen bent, dan ben ik bang om koorts te krijgen. Ik wil geen koorts krijgen.

Opeens krijg ik koude rillingen met zweet. Shit. Koorts? Is dit koorts? Ik heb geen thermometer in huis. Is de Covid-19 begonnen? Vervolgens word ik bang en voel ik me benauwd en krijg ik druk op mijn borst. “Fuck, ja, zie je wel? Ik heb het. Ik heb Covid-19! Misschien wel Covid-20! Of Covid-100!” raast het door mijn kop, alsof ik door grappig te zijn de angst een beetje kan wegwerken.

Nee, Martin, rustig, Het zijn angsten. Die horen bij je burnout. Een koude rilling is nog geen koorts. Een kuchje is nog geen longaandoening. En buiten adem? Dat ben je al meer dan drie jaar. Kalm maar.

Misschien?

Dus ik zit maar op de bank met een theetje en mijn gedachten gaan zo verder. “Misschien ben ik wel patiënt-zero. Misschien heb ik wel helemaal geen burnout maar al drie jaar lang een vorm van Covid-19?!” Aaargh, hou eens op! Hou eens op met die gedachten! Net nou het de laatste maanden wat beter met me gaat zit ik nu opeens weer vol met non-stop gedachten, nervositeit en angst. “Kom op, Martin, niet zo aanstellen. Je angsten zijn irreëel en je hebt geen Covid-19. Je ziet nooit iemand, eikel. Hoe kan uitgerekend jij, die al jaren niet werkt en aan social distancing doet, nou besmet zijn? De kans is nihil!”

Mijn hersenen malen door op eigen houtje: “Maar wacht eens even, in de duinen doe ik altijd mijn parkeerkaart in de gleuf van de slagboom. En daarna raak ik mijn gezicht aan. En mijn stuur. En mijn telefoon. En dan kom ik thuis en was ik mijn handen niet, want ik ben toch “nergens geweest”. Okee, ik ga nu écht 10x per dag mijn handen wassen. En mijn telefoon schoonmaken. Ik wil het niet krijgen. Ik heb een burnout en kan het er niet bij hebben om nog iets anders te krijgen. Pfoeh!

Ik probeer om mijn gedachten te kalmeren met ratio en relativering: “De meeste mensen krijgen maar een milde griep als ze Covid-19 krijgen. Het valt heus wel mee. Alleen als je in een risicogroep zit, is het misschien gevaarlijk.” Oh, ja dat is waar. Het is heus niet zo erg om het te krijgen. Ik zit niet in de risicogroep. “Of wel? Zit ik eigenlijk ook in de risicogroep omdat ik een burnout heb? Ik ben nog steeds erg zwak. Ik heb nergens energie voor. Ik hijg al als ik van de tuin naar de voordeur loop. Ik slaap veel maar krijg daar geen energie van. Heb ik wel energie genoeg als ik het ziekenhuis in moet vanwege Covid-19?”

Nee, nee, nee. Het zijn de zwakkeren en ouderen die de grootste kans hebben om te overlijden aan het Coronavirus. Ben ik zwak? Ja, maar ik heb geen hart- en vaatziekten, longaandoeningen, kanker, diabetes of andere ernstige zaken. Ben ik oud? Ja, ik ben 48. Dat voelt super oud. Maar het is nog lang niet de gemiddelde leeftijd voor mensen die overlijden door het Coronavirus. Okee, rustig maar, het valt mee.

De ontlading

Dan komt op 23 maart de toespraak van Rutte waarin wordt aangekondigd dat niemand nu meer met maar dan 2 personen bij elkaar mag zijn. Dat er nu hoge boetes op staan als je toch samenschoolt. Dat je een aso bent als je er toch op uit gaat. Dat winkels nu moeten zorgen dat mensen 1,5 meter afstand moeten houden en eventueel de deuren moeten sluiten als het te druk wordt.

Ik zit op mijn stoel en kijk op de iPad naar de toespraak. Na afloop voel ik me raar. Het voelt alsof het oorlog is, maar toch ook weer niet. Ik voel een flinke spanning en onrust opkomen in mijn lichaam en in mijn hoofd. Sinds de oorlog en de watersnoodramp hebben we in Nederland eigenlijk niks meegemaakt. Ik ken dit soort situaties eigenlijk niet. Ik dacht dat een burnout al een flinke crisis was, maar nu begint het écht serieus te worden. Ik dacht dat ik het wel makkelijk aan zou kunnen, maar nu weet ik het niet meer.

“Mag ik nog wel in het bos wandelen? Shit, ik heb dat nodig om uit mijn burnout te komen. En als ik bij de supermarkt buiten in een lange rij moet staan dan word ik onwel. Ik kan daar helemaal niet tegen! Het is te veel spanning! Vinden mensen mij een aso als ik tóch in de duinen ga wandelen? Ik wil geen aso zijn. Ik wil het goed doen. Ik had juist een lekker ritme in mijn burnout gevonden. Nu moet alles weer op de schop!”

De persconferentie is afgelopen. En ik denk opeens aan mijn beste vrienden. Die zouden in mei gaan trouwen. Maar dat gaat nu niet door. Ik begin te huilen. Alle Coronaspanningen van de afgelopen weken komen er uit. De angst om het te hebben. De angst om niet meer uit mijn huis te mogen. De angst om nog een ziekte te krijgen bovenop mijn burnout. Ik huil en ik huil en ik huil.

Ik bel en WhatsApp met mijn vrienden. Hun bruiloft gaat niet door. Ik moet weer huilen. Wat sneu. En hoe moet het met mij? Ik wil geen Covid-19. Ik wil knuffelen, Knuffelen met mijn vrienden en met hun kinderen. Knuffelen met mijn Italiaanse bovenburen. Ik ben zo bang. Bang dat ik nooit meer mag knuffelen.

Volgende keer

Volgende keer weer terug naar de gebruikelijke tijdlijn: november 2019, mijn lichaam stopt met trillen.

Reageren? Dat kan via Instagram.