#111: Helemaal opnieuw beginnen

Trots en blij over mijn kerstbesluit van 2019 dat ik “het weer moeten gaan werken” nu achter me laat (zie blog #110). En ik ga nu ook helemaal opnieuw beginnen met mijn herstel. Ik zal proberen om dat uit te leggen.

Zoals bekend gaat het herstellen van een burnout in verschillende fasen. De één zegt dat er twee fasen van herstel zijn, de ander zegt dat er drie fasen zijn, en weer een ander zegt dat er vier fasen zijn. Hoe dan ook, het komt er steeds op neer dat:

1. je begint met rust nemen en ontprikkelen, zodat je lichaam en vooral je hersenen tot rust kunnen komen
2. je zorgt dat je weer kan slapen en dat je éxtra gaat slapen
3. daarna kunnen je hersenen, hormoonstelsel en zenuwstelsel weer normaal gaan functioneren
4. tot slot kan dan je weer dingen gaan doen, langzaam het leven weer oppakken

Één van de belangrijkste regels is dat je niet te snel weer moet gaan beginnen met dingen oppakken. Je moet niet te hard willen gaan. Dat zorgt er namelijk voor dat je het herstel onnodig tegenwerkt, óf het probleem zelfs erger maakt. Ga je dus stap 4 doen voordat de rest voldoende is gedaan, dan verneuk je jezelf. Veel mensen met een burnout krijgen medicijnen zodat ze zich weer goed voelen, en beginnen dan maar weer met werken. Dat lijkt mij een zeer ongewenste strategie omdat stap 1 t/m 3 dan worden overgeslagen.

En onder “dingen oppakken” versta ik niet alleen maar het oppakken van werk, maar ook dat je als een gek aan de yoga gaat, of gaat hardlopen, een serie supplementen gaat innemen, en dan nog even een massage, acupunctuur en ook nog drie boeken gaat lezen over hoe je zo snel mogelijk weer beter kan worden. Oh, en een mindfulness cursus want je moet per sé NU mindful worden. Schildercursus erbij want je moet naar goed gebruik ook een “rustige” hobby hebben. Stoppen! Stoppen! Ophouden daarmee! Doe dat pas als je tenminste eerst 1 en 2 hebt gedaan!

Stoppen!

Helaas zijn werkgevers, (arbo-)artsen en verzekeringsartsen alleen maar aan het hameren op stap 4. Veel huisartsen en psychologen ook. Ook vrienden en familie zeggen vaak dat je vooral toch maar wél iets moet blijven doen omdat je anders “nooit meer terug naar je werk komt”. Iedereen probeert je steeds maar te activeren en ervoor te zorgen dat er weer “dingen worden opgepakt”. En zelf doe je daar natuurlijk ook keihard aan mee, want je bent al jaren niet gewend om niks te doen. Je hele leven is eigenlijk ingericht om maar actief te zijn en door te blijven gaan. Je weet niet beter, en je omgeving ook niet. Dus het daadwerkelijk tot rust komen en NIETS DOEN van stap 1, daar komt weinig van terecht.

Het “activeren” van de patiënt is in de medische wetenschap werkzaam gebleken als er sprake is van een depressie, maar een burnout IS GEEN DEPRESSIE, zie ook blog #52. Heb je ze allebei, dus een burnout én een depressie, dan moet je alsnog beginnen met rust, en niet met zo snel mogelijk weer dingen oppakken.

En je wil natuurlijk zelf ook niet de hele dag niksen. Je wil je niet overgeven aan totale rust, leegte en verveling. Dat heb je nog nooit gedaan; je kán het misschien niet eens. En dat is ook de reden dat je überhaupt een burnout hebt gekregen. Want wij leren allemaal al ons hele leven dat presteren, actief zijn en dingen bereiken goed zijn, en dat lummelen, niksen en chillen verkeerd is. Terwijl verveling een essentiële methode is om de hersenen te laten rusten, inspanningen te verwerken en creativiteit te ontwikkelen.

Kinderen mogen zich niet vervelen. Ze worden voor de TV of een smartphone geplempt als de ouders zelf geen tijd voor ze hebben, want ze mogen niet niks doen. Ze moeten geprikkeld worden. Hebben de ouders wél tijd, dan moeten er activiteiten zijn, uitstapjes, sport, entertainment, hobby’s, clubs. “Ga buiten maar in het gras liggen en naar de wolken kijken” bestaat niet meer. Gewoon een beetje mijmerend op de stoep kijken naar de mieren tussen de kieren van de tegels, het lijkt niet meer te bestaan. “Straks zit ik hier met een kind dat zich verveelt!”, hoorde ik laatst de overbuurvrouw geïrriteerd zeggen. Want een kind mag zich niet vervelen.

Eerst rust, dan weer dingen oppakken

Rust is ENORM belangrijk, ook voor gezonde mensen die geen burnout hebben. Al die behandelaars, coaches en zogenaamde experts moeten eens ophouden met het verspreiden van het idee dat je toch wel weer eens “wat moet gaan doen”. En daar komen we weer bij mijn verhaal.

Vanaf het begin dacht ik zelf:“okee, ik ga even thuis zitten, maar ik moet wél meteen een psycholoog hebben die me behandelt”. Ik kwam op een wachtlijst. “Een fucking wachtlijst voor een psycholoog? Maar ik moet beter worden! Shit, wat kan ik doen om beter te worden?“

Dan maar websites lezen, tips en trucs proberen. Haptonoom, yoga, shiatsu, fysio, hardlopen. En een dagschema, ik moet een dagschema. Iedereen die een burnout heeft moet meteen een dagschema. Wel het dagschema volgen hè, anders herstel je niet! Zelfhulp-boeken lezen. En iedereen maar zeggen dat je “zo snel mogelijk” weer uit je burnout komt.

Shit, de arbo-arts “adviseert ten strengste” dat ik weer naar mijn werk moet gaan (zie blog #16). Pfoeh, mijn baas vindt twee uur per week werken echt belachelijk weinig. Kom op, aan de slag! Kom op man, niet gaan zitten niksen want dan wordt het alleen maar erger!

Doe veel!

En dan al die internetfora met allemaal goedbedoelde tips. Neem extra vitamines, probeer antidepressiva. Ga op vakantie. Ga naar een mesoloog of andere kwakzalvers. Gebruik ashwagandha en valeriaan. Ga sporten en naar de sauna. Doe gezellige dingen. Neem vooral magnesium, want zonder magnesium kom je nergens!. Doe dingen die je leuk vindt. Spreek af met vrienden, doe iets gezelligs! Kom op, doe van alles. Doe vooral van alles! Maar ga niet niksen!

Het lijkt wel alsof iedereen adviseert dat je aan het gras moet trekken zodat het harder groeit. Maar dat werkt dus niet. Hoe harder je trekt, hoe meer het kapot gaat. En dat is exact hoe het met een burnout ook werkt. Hoe meer je gepusht wordt (of jezelf pusht) om beter te worden, hoe langzamer het gaat.

Ik probeerde maar en ik probeerde maar. Tot ik eindelijk, na anderhalf jaar of zo, tot het inzicht kwam dat juist acceptatie, rust nemen en voldoende slapen het allerbelangrijkste is om te doen. Dus dat wilde ik gaan omarmen.

Maar dan kwam er weer een coach die zei:“ga maar één keer per dag dit of dat doen”. En dan langzaam steeds meer. Steeds vaker, steeds langer. Langzaam opbouwen. Want je moet wel iets doen. Of ik las weer een artikel waarin stond dat je toch vooral niet op de bank moet gaan liggen. Nee, je moet actief blijven. Of ik kwam bij een psycholoog die maar bleef hameren op het “succes” als ik op een dag een paar dingen achter elkaar gedaan had. Want dat zouden “goede dagen” zijn.

Waarom heb je “een goede dag” als je veel kan doen, en een “slechte dag” als je op de bank ligt? Wat een onzin. Ik zou het zelfs om durven keren. In onze huidige, gejaagde maatschappij waarbij “ik heb het druk” als stoer of goed gezien wordt, ben je veel moediger, heldhaftiger en beter bezig als je zegt:“ik heb vandaag een goede dag, want ik heb geen flikker uitgevoerd.”

Vrienden en bekenden feliciteren me wel eens en zeggen dat ik “flink vooruit ga” als ik weer eens op een verjaardag ben geweest. Nee. Nee! Dat is niet waar! En ik dacht het zelf ook. Ik dacht zelf ook dat als er een dag was waarop ik “veel kon doen” dat het dan een succesvolle dag was.

Het gaat er helemaal niet om dat je zoveel mogelijk doet! Dat is helemaal niet goed! Het gaat er om dat je in balans bent, en dus voldoende ontspanning en rust plaatst tegenover actief zijn en dingen doen. Als je lichaam dus vrijwel niets kan dan is het NIET goed als je tóch probeert om te veel activiteiten te doen.

Stoppen dus

Door al die verwoede pogingen om te herstellen, behandelingen te krijgen, zoveel mogelijk alles “goed” te willen doen, kreeg ik nog steeds niet voldoende rust. En bleef ik maar terugvallen krijgen, naar de klote gaan en wanhopiger worden.

Het duurde drie jaar voordat mijn lichaam eindelijk eens een beetje tot rust kwam. Drie jaar lang heb ik dus van alles geprobeerd terwijl mijn lichaam nog steeds overmatig gestresst was. Nu pas kom ik tot het inzicht wat écht rust is, wat écht kalm aan doen is. Nu pas zie ik dat stap 1, het tot rust komen, eindelijk een beetje van de grond komt.

Ik ben nu dus bij stap 1 van de herstelfasen. Het rust nemen, ontprikkelen en ontspannen. Het kan me geen moer schelen of ik “weer aan het werk moet”, “moet gaan reïntegreren” of “toch wel weer eens wat moet gaan doen”.

Ik moet helemaal niks. Ik ga dus stoppen met al die shit die altijd maar moet van iedereen en van mezelf. Dit ligt mooi in het verlengde van mijn kerstbesluit om me niet meer te focussen op “weer gaan werken”. Ik ga dus opnieuw beginnen met het herstel van mijn burnout. Het “moeten” zal veranderen in “willen”. En daar ga ik nu mee beginnen.

Volgende keer

Volgende keer word ik uitgenodigd voor een uitstapje naar Texel.

Reageren? Dat kan via Instagram.